Diependaalcontact juni 2014

Van Ruïnekerk naar een kerk die nieuwe wegen zoekt

Ruïnekerk

Zo heette de kerk in het dorp waar ik ben opgegroeid, Bergen. Restanten van oude muren laten zien hoe groot de kerk eens moet zijn geweest. Wat overbleef is een intiem kerkgebouw. Ruïnekerk. Daar dacht ik aan bij het EO-symposium dat afgelopen mei plaatsvond. Kerk in verval . . . of in verandering.

Kerk in verval

Dat wijzen de statistieken uit. Minder leden. Minder geld. Misschien zelfs wel minder hoop. Kerk in verval.  Ruïnekerk. Wat niet helpt is doen alsof er niets aan de hand is. Het meest wijze is: erkennen dat de kerk zich in een overgangsfase bevindt. Oude structuren en culturen brokkelen af. Dat doet pijn en maakt ons onzeker. Maar dat biedt ook mogelijkheden te zoeken naar een relevante kerk.

Kerk in verandering

De landelijke PKN gaat ons daarin voor. Onder andere in het visie document ‘Hartslag van het leven’. Op pagina 21 staat het volgende te lezen:

‘Het woord van Jezus over de twee of drie die in Zijn naam bijeen zijn,  geeft vrijheid om de kerk ‘opnieuw uit te vinden’. De concentratie op de kern geeft ruimte in de vorm.

Zeker, we moeten zuinig zijn op goede vormen. Een goede kerkorde of orde van dienst verdient de voorkeur boven wat aanrommelen. Beproefde vormen van kerk-zijn die vaak intens worden beleefd zijn het waard om voort te zetten.  Maar vormen zijn in Jezus’ naam flexibel, een traditie is in Jezus’ naam iets levends. De Geest geeft ons de gaven die we nodig hebben, ook de gave om vormen te vinden die passen bij de tijd. Onze vormen kunnen anderen afstoten. Zonder dat we het door hebben, sluiten we zo hele groepen mensen in onze samenleving buiten. We hebben de Geest hard nodig om ons te helpen kerk te zijn voor onze tijdgenoten, voor (leeftijds)groepen die verder van onze huidige kerkelijke cultuur af staan’.

Het raakt mij dat wat voor vertrouwde kerkgangers waardevol kan zijn, steeds minder mensen aanspreekt. Wat mij ook raakt is dat we desondanks de neiging hebben om gewoon te blijven doen wat we deden, zij het met steeds minder mensen. De visienota daagt ons uit door de Geest geleid ‘de kerk opnieuw uit te vinden’ in het vertrouwen dat de Geest gaven geeft om vormen te vinden die passen bij de tijd.

Vitamine G

Zoals u weet is Vitamine G één van de nieuwe vormen van kerk-zijn. Een pioniersplek met als doel nieuwe doelgroepen bereiken. Wat ik in 2 ½ jaar zie gebeuren geeft mij hoop. We begonnen met 8 mensen en wij zijn nu zeer geregeld met 50 soms zelfs 60 mensen. Gemiddelde leeftijd midden 30. Er komen mensen tot geloof zonder godsdienstige achtergrond. Andere deelnemers zeggen dat VG hen helpt in het leven van alledag Jezus Christus na te volgen. Er ontstaat een gemeenschap van mensen die het leven met elkaar delen en hun geloof integreren in hun sociale netwerk. Wij ervaren  dat God zijn zegen geeft.

Nee, VG is geen succesformule, we hebben niet de illusie dat dit dé oplossing is voor de krimp van de kerk. Het is een initiatief om, zoals dat als doel is geformuleerd in de nota nieuwe initiatieven uit 2013 van de Protestantse gemeente Hilversum (PgH):

‘een activiteit gericht op het bereiken van mensen die het evangelie niet kennen of daarvan vervreemd zijn, waardoor de vormen van ene christelijke gemeenschap en specifiek de betrokkenheid bij onze PG Hilversum zichtbaar wordt vergroot’.

In vertrouwen bouwen aan de toekomst

Dat is de titel van het nieuwe beleidsplan van de PgH. De titel spreekt mij aan. Vooral door het woord vertrouwen. Er spreekt geloof uit. Het richt ons bezig zijn op de God van overvloed,  die wij dienen en liefhebben. Op Hem, die de hemel en de aarde gemaakt heeft. Op Hem, die trouw blijft en nooit loslaat wat zijn hand begon. Dat vertrouwen wil ik inkleuren door de onderstaande tekst uit Mattheus 14: 22-33.

22. Meteen daarna gelastte hij de leerlingen in de boot te stappen en alvast vooruit te gaan naar de overkant, hij zou ook komen nadat hij de mensen had weggestuurd. 23. Toen hij hen weggestuurd had, ging hij de berg op om er in afzondering te bidden. De nacht viel, en hij was daar helemaal alleen. 24. De boot was intussen al vele stadiën van de vaste wal verwijderd en werd, als gevolg van de tegenwind, door de golven geteisterd. 25. Tegen het einde van de nacht kwam hij naar hen toe, lopend over het meer. 26. Toen de leerlingen hem op het meer zagen lopen, raakten ze in paniek. Ze riepen: ‘Een spook!’ en schreeuwden het uit van angst. 27. Meteen sprak Jezus hen aan: ‘Blijf kalm! Ik ben het, wees niet bang!’ 28. Petrus antwoordde: ‘Heer, als u het bent, zeg me dan dat ik over het water naar u toe moet komen.’ 29. Hij zei: ‘Kom!’ Petrus stapte uit de boot en liep over het water naar Jezus toe. 30. Maar toen hij voelde hoe sterk de wind was, werd hij bang. Hij begon te zinken en schreeuwde het uit: ‘Heer, red me!’ 31. Meteen strekte Jezus zijn hand uit, hij greep hem vast en zei: ‘Kleingelovige, waarom heb je getwijfeld?’ 32. Toen ze in de boot stapten, ging de wind liggen. 33. In de boot bogen de anderen zich voor hem neer en zeiden: ‘U bent werkelijk Gods Zoon!’

We kennen het verhaal. Jezus geeft zijn discipelen een les in vertrouwen. Hij zegt: ‘Wees niet bang. Ik ben bij je’. Een bekende zin uit de Bijbel. Iemand zei eens dat die zin 365 keer voorkomt. Voor elke dag één. Iedere dag mogen wij het horen: ‘Wees niet bang, ik ben bij je’.

Dat geeft rust en ontspanning, ook als je nadenkt over de toekomst van de kerk. De Heer van de kerk is erbij, wat er ook gebeurt. En omdat Hij bij ons is, roept Hij: ‘Kom!’ Kom, zegt Jezus tegen Petrus! Opvallend dat direct na de woorden van troost en bemoediging – wees niet bang –  deze uitdagende woorden klinken. Leven met God is een kwestie van comfort en challenge. Van troost en uitdaging. Jezus roept Petrus Ga met mij op avontuur! Petrus gaat, als enige van de twaalf.  Hij durft uit zijn veilige boot te stappen en zijn voet op het water te zetten. Hij weet niet of het water hem houd,  hij krijgt geen garanties vooraf, het is een risico, maar hij doet het en richt zijn blik op Jezus. Dan merkt hij: Ik wordt gedragen.

In vertrouwen bouwen aan de toekomst. Prachtig, is het niet? Petrus gaat naar zijn Heer toe, want daar waar het water is daar is Jezus. Aan de ene kant doodeng het water op te gaan

om zekerheden los te laten, om nieuwe wegen te bewandelen. Aan de andere kant is het hoopvol. Jezus is er bij – ook in de storm – ook in een periode dat de kerk in verval is.

Jezus is erbij een roept ook vandaag: Kom. Zet je voet maar op het water. Misschien is dat wel de winst van de crisis vandaag. Dat we ervaren: wij kunnen de kerk niet redden.

Het enige dat ons rest is: in de storm de nabijheid van de Heer zoeken. Daar ontstaat nieuwe creativiteit in al zijn verscheidenheid zoals we zagen bij de pioniersretraite waar de leden van het kernteam van Vitamine G aan mee hebben gedaan. In Nederland zijn heel verschillende mensen op heel diverse manieren bezig te zoeken naar relevant kerk zijn. Ik geloof niet dat de kerk ooit een Ruïnekerk zal  worden. Vanuit die hoop mogen wij met vertrouwen vitaal en solidair bouwen aan de toekomst.

Ga met God en Hij zal met je zijn,

jou nabij op al je wegen,

met zijn raad en troost en zegen.

Ga  met God en Hij zal met je zijn.

Ga met God en Hij zal met je zijn:

bij gevaar, in bange tijden,

over jou zijn vleugels spreiden.

Ga met God en Hij zal met je zijn.

(Lied 416 Nieuwe Liedboek)

Belijdenis met Pinksteren 8 juni

Vanaf januari hebben wij in het kader van belijdenis- catechisatie gesprekken gevoerd over de basistekst van het christelijk geloof: het credo of de 12 artikelen van het geloof genoemd.

Twee keer was ook de predikant in opleiding, Jan Scheele-Goedhart, aanwezig en leidde hij de ontmoetingen. De deelnemers aan die gesprekken zijn er alle vier naar toe gegroeid om met Pinksteren hun geloof in het midden van de gemeente te belijden.

Ik wil ze graag aan u voorstellen.

Maurice en Karina de Jong-Lam wonen in Maartensdijk en leven sinds hun trouwdienst mee met onze gemeente.

Karina (24 jaar) komt oorspronkelijk uit Westbroek en was daar betrokken bij de Hervormde kerk. Maurice (30 jaar) is geboren in Maartensdijk en van huis uit gereformeerd. Vanaf zijn tienerjaren heeft hij de kerk aan zich voorbij laten gaan en pas toen hij rond zijn trouwen meedeed aan de Alpha-cursus is het geloof voor hem van grote betekenis geworden. Ze beschouwen het als een voorrecht om nu samen, heel bewust, deze stap te zetten. Ze bezoeken de 10.00-uurdiensten in de Diependaalse kerk en zijn betrokken bij diverse activiteiten.

Lieselotte van ter Meij (Vermeerlaan 34 in Hilversum)) volgt al jaren catechisatie. Aanvankelijk in de Grote kerk, maar sinds ruim 5 jaar koos zij ervoor dat te doen in de Diependaalse kerk. Lieselotte (17 jaar) is betrokken bij van Vitamine G en draait mee in het team van het kinderwerk. Ze ziet ernaar uit om met Pinksteren haar vertrouwen op en geloof in God te belijden in het midden van onze gemeente.

Johan Stavast (20 jaar), die woont in de Hilversumse Meent, is na wat kerkelijke omzwervingen bij Vitamine G gekomen en heeft daar zijn plek voluit gevonden. Hij draait actief mee in de catering en neemt deel aan een Groeigroep. Na dit jaar belijdeniscatechese te hebben gevolgd, wil Johan graag publiekelijk zijn geloof belijden.

Het zal duidelijk zijn dat de kerkenraad heel dankbaar en blij is met de keuze van deze jonge mensen. Het is het verzoek van Karina, Maurice, Lieselotte en Johan om op deze bijzondere pinksterzondag een gezamenlijke dienst van de 10.00-uur gemeente en Vitamine G te houden. De dienst zal om meerdere redenen om 10.00 uur plaatsvinden. Op die zondag is dus geen afzonderlijke Vitamine G dienst. Deze gezamenlijke dienst draagt kenmerken van beide soorten diensten. Wilt u voor Karina, Maurice, Lieselotte en Johan bidden, zodat ze zich door God en mensen gedragen weten?

Afscheid van de predikant in opleiding

In de dienst van zondag 8 juni nemen we ook officieel afscheid van predikant in opleiding Jan Scheele-Goedhart. Hoewel hij later die maand nog op de vergadering van de kerkenraad aanwezig zal zijn, markeren wij in deze dienst het einde van zijn stage. Vanaf februari heeft hij in de gemeente gewerkt. Velen van u hebben hem gehoord in een van de diensten waarin hij voorging. Jan is hartelijke ontvangen en daar wil ik u als gemeenteleden voor bedanken. De feedback die hij kreeg stelde hij op prijs en heeft hem  verder geholpen in zijn groei naar het predikantschap. Jan heeft zich op vele terreinen ingezet. Elders in dit blad treft u het voorstel over de betekenis en viering van het Avondmaal. Dat voorstel heeft Jan samengesteld naar aanleiding van de gesprekken die wij als gemeente met elkaar hebben gevoerd. De kerkenraad zal zich in juni bezighouden met deze notitie. Als alles naar wens verloopt zal Jan na de zomer beroepbaar worden gesteld. Wij hebben er alle vertrouwen in dat Jan op Gods tijd zijn werk als predikant kan gaan beginnen. Wij wensen Jan samen met Liesbeth en hun kinderen Nathan en Nora, Gods zegen toe voor de toekomst.

Ds. Gerard Kansen

Uit de kerkenraad – Nieuwe kerkenraadsleden

Voor sommige mensen is vergaderen een hobby. Mensen die er zo over denken hebben we in de kerkenraad eigenlijk niet. We zijn liever bezig met het werk waartoe we geroepen zijn

– als ouderling, diaken of ouderling-kerkrentmeester – dan dat we aan de vergadertafel zitten. Daarom is het  een wens van de kerkenraad om de inhoud van de vergaderingen naar een hoger plan te tillen.

Veel organisatorische zaken kunnen best buiten de vergadering geregeld worden, bijvoorbeeld in kleine commissies die voor een bepaald project gevormd worden. Hierdoor komt in de vergadering ruimte en tijd beschikbaar voor geestelijke verdieping en om te spreken over beleid. Hoe deze nieuwe vorm van kerkenraad-zijn handen en voeten gaat krijgen op een manier die ook nog eens in overeenstemming is met de kerkorde, dat zoeken Anneke Slikkerveer,  Willy Nijhuis samen met Annemarie Biebericher, die sinds 4 mei als diaken lid is van de kerkenraad, uit. In de vergadering van juni hopen we op dit punt meer helderheid te hebben.

Omdat de Diependaalse kerk niet op zich zelf staat maar deel uitmaakt van de Protestantse gemeente te Hilversum, hebben we ook te maken met de Algemene Kerkenraad (AK). In de AK worden beslissingen genomen die direct invloed hebben op het reilen en zeilen van de wijkgemeente. In tijden waarin de kerk onder druk staat, moet er zorgvuldig gekeken worden hoe de kerk als geheel en de vijf wijken afzonderlijk zo goed mogelijk door kunnen gaan met hun werk. Vanuit onze wijkgemeente zal de kersverse ouderling Rianne ten Voorde de AK-zetel van Jaap van Woerekom overnemen en er zo voor blijven zorgen dat de stem van de Diependaalse kerk en Vitamine G gehoord wordt.

Ook op wijkniveau spelen financiën een belangrijke rol. Ook een kerk kan niet meer geld uitgeven dan dat er binnenkomt. De kerkrentmeesters zijn er verantwoordelijk voor om de balans goed in de gaten te houden. Met zijn financiële achtergrond is Herman Verra een welkome aanvulling op het al bestaande team van kerkrentmeesters. Herman zal ook namens de Diependaalse kerk en Vitamine G plaatsnemen in het Hilversum-brede College van Kerkrentmeesters, waar het financiële beleid van de Protestantse gemeente Hilversum wordt ontworpen voordat de AK zich er over buigt. Daarnaast zal Herman zich gaan bezighouden met fondsenwerving voor Vitamine G, zodat de continuïteit van Vitamine G niet in het geding komt als de Pionierssubsidie over 3 jaar stopt.

Tenslotte is Jaap van Woerekom op 4 mei herbevestigd. Jaap begint daarmee aan zijn derde termijn als ouderling. Hoewel ouderlingen zoals Jaap hun werk vaak in stilte doen, weten veel mensen dat Jaap zijn geloof op een heel praktische manier handen en voeten geeft in het pastoraal werk dat hij verricht.

In een indrukwekkende dienst ontvingen deze 4 ambtsdragers onder handoplegging de zegen van God voor hun taak. Namens de kerkenraad wens ik Annemarie, Rianne, Herman en Jaap de nabijheid van de Heer toe, zodat zij hun werk met vreugde mogen doen.

Han Monsees, scriba

Uit de kerkenraad – Visitatie op 13 mei.

Ervaren kerkenraadsleden worden vaak wat onrustig bij het horen van het woord ‘visitatie’. Beelden van ‘verantwoording afleggen’ tegenover een visitatiecommissie bestaande uit streng kijkende heren dringen zich op. Of een visitatie er in het verleden echt zo uitgezien heeft, weet ik niet. Ik weet wel dat dit beeld tegenwoordig niet meer klopt.

Het instituut ‘visitatie’ is al heel oud. Al in de brief aan de Romeinen schrijft Paulus: ‘Want ik verlang ernaar u te ontmoeten en u te laten delen in een geestelijke gave, om u te sterken, of liever, om door elkaar bemoedigd te worden: ik door uw geloof en u door het mijne’. (Romeinen 1:11-12). In dit licht bezien is een visitatie ook zeker geen ‘kerkelijk functioneringsgesprek’ maar een pastoraal bezoek waarin aan de gemeente, de predikant en de kerkenraad wordt gevraagd ‘Hoe gaat het met u?’ en om elkaar te bemoedigen in wat God doet.

Onder leiding van ds. Hibma uit Amsterdam-Noord ontspon zich een mooi en openhartig gesprek met de kerkenraad in een prettige sfeer. De vraag die hierbij centraal stond en door de kerkenraadsleden werd beantwoord was: ‘Welke dingen of ontwikkelingen in de gemeente maken u blij en waarover heeft u zorgen?’

Bij de ‘blij makende’ punten werden veel dingen genoemd waaruit blijkt dat – zoals een kerkenraadslid het verwoordde – de gemeente leeft en dat God aan het werk is. Een heel scala aan onderwerpen passeerde de revue: de inhoudelijke en op de praktijk gerichte preken van ds. Kansen; de keuze van gastpredikanten; de groeigroepen die veel betekenen voor de deelnemers, nieuwe mensen snel opnemen en doorlopend groeien;  de geestelijke groei die zichtbaar en onzichtbaar plaatsvindt; het bereiken van mensen via bijvoorbeeld kerstmaaltijd en bezoekproject; de sfeer die hoopvol, warm en opbouwend is. Ook voor Vitamine G is veel dankbaarheid.

Toch zijn er ook zorgen. Een grote zorg is de smalle basis, zowel wat betreft de financiële situatie (ook Hilversum-breed) als voor wat betreft het geringe aantal schouders die het werk moeten dragen. Aan de andere kant zijn er ook inhoudelijke zorgen: hoe vind je de vrijmoedigheid om ook buiten de kerk van je geloof te getuigen en hoe lukt het om een vervolg te geven aan activiteiten zodat de mensen ook daarna de kerk weten te vinden.

Wij zien terug op een prachtige avond waarop we onze zegeningen hebben geteld. Dat geeft veel vertrouwen voor de toekomst van de gemeente.

Han Monsees, scriba

Het grote verhaal in een notendop

‘In den beginnen schiep God de hemel en de aarde’. God, de Eeuwige, is van eeuwigheid tot eeuwigheid. Dan, door iets raadselachtigs (‘scheppen’) is er een hemel en een aarde. Welke bedoeling heeft God ermee? Met ‘grote stappen, gauw thuis’ wordt het verhaal van de aarde verteld. Na zes dagen is er een groene planeet, omkranst door zon en maan en sterren die zich alle buigen voor dit koningskind. En midden onder al het leven, van golfslag tot vis, van windvlaag tot vogel, van knispering in de struiken tot hoefslag op de aarde, beweegt zich de mens. Een nederig wezen, kwetsbaar en broos, een nietigheid op een nietige aarde, maar begiftigd met de Geest van God.

De mens, aarde uit aarde, leeft onder een open hemel. Maar het is niet goed dat de mens alleen is. Man en vrouw zal hij zijn, ouders en kinderen, gezel en metgezel, zo leeft de mens, in stam en volk, dorp en stad. Het is niet goed dat de mens alleen is, alleen wordt gelaten; hij moet leven ‘voor het aangezicht van de HEER’. De mens komt uit het paradijs en is bedoeld voor het paradijs.

In het midden valt de leegte. De afgrond opent zich onder de voeten, in het hart, tussen de mensen; een schaduw, een moord, een doodslag. Het geschapen leven kent de duizeling van de vrijheid. Toen de mens in deze afgrond keek, viel hij erin. Hier begint het eigenlijke verhaal pas echt. Nu begint het verhaal van vervreemding, van afstand, van verlies, van zinsbegoocheling, van vals goud, van torens met blinkende toppen en fundamenten die door en door verrot zijn. Een verhaal van menselijke moed en hoogmoed, vermogen en onvermogen, grootheid en ellende. Van schitteringen van natuur en cultuur, van ijzer dat gesmeed wordt in het vuur, van liederen op de luit, maar ook van hersens die worden ingeslagen, van torens die te hoog reiken en ten val komen, van jammerklacht en misère, van een gat in het hart en een leegte in de ziel.

Met dit verhaal begint echter tegelijk een ander, dat van een herder die zoekt naar een schaap dat uit de stal is gebroken, van een hartstochtelijk minnaar op zoek naar een verloren vrouw. Het is een riskant verhaal waarin niet alleen de mens maar God zelf langs de afgrond loopt en de bodem van de afgrond bereikt. Het is het verhaal dat begint bij Abraham, de aartsvader, en dat loopt over de smalle lijn van een bijzonder volk, Israël, als een touwbrug over de afgrond.

Haalt deze brug de overkant? De andere kant waar Jezus verschijnt, de gestalte waarin de eeuwigheid de tijd raakt en de mensheid grond onder de voeten krijgt. Het is het verhaal van een eenvoudige geboorte, een kort en hevig leven, van liefde en verraad en liefde die sterker is dan verraad, bewezen door de dood aan een hard kruis. Het heeft duizenden echo’s gekregen, het verhaal van een ontferming waarvoor nauwelijks woorden te vinden zijn, het verhaal van een liefde diep dat het maar afziet van superlatieven en tot ons komt in een eenvoud van de boeken van de evangelisten.

Het is ook ons verhaal. We leven van de dag in de dag,  geknoopt tussen wieg en graf, met onze keuzes, onze vrijheid en onvrijheid. We zijn geen toeschouwers. En toch, we zitten in een verhaal dat ons overstijgt. Dat ons vooruitsnelt. Een onderweg krijgen we hints. De hint dat God alles zal zijn in allen. Dat de aarde niet zal worden bijgezet op de schroothoop van gemiste projecten. De sterkste hint is de naam in het midden van de tijd.

Hoe zou u het verhaal van God en mensen in een notendop vertellen?

(Overgenomen uit “Vijftig dagen in overvloed en overgave”. Vijftig citaten uit het boek ‘Overvloed en overgave’ van Arjan Plaisier in de vorm van een dagboek, met liederen, bijbelteksten, bezinningsvragen en gebedssuggesties.)

Kernteam Vitamine G

Begin mei kwamen we voor het eerst weer bijeen sinds de teamretraite in februari, die onderdeel is van het ‘zijn’ van Pioniersplek van de PKN. Omdat onze laatste samenkomst al zo’n tijd geleden was, werd de agenda dan ook overvol en de avond liep daardoor wat uit. Maar het was goed om er de tijd voor te nemen. Tijdens de teamretraite hebben we een werkplan gemaakt, met daarin plannen en ideeën voor de aankomende tijd. Het is de bedoeling dat we bij de volgende retraite concreet kunnen vertellen over de voortgang. We zijn daarom gestart met het maken van een prioritering. Vanuit het verlangen om ook kinderen uit de buurt te bereiken gaan we nu eerst aan de slag met het organiseren van een kerstmusical. Dat vergt veel organisatie en vooral ook gebed. Gebed voor de juiste mensen voor de organisatie, enthousiaste kinderen en ouders en bovenal het daadwerkelijk kunnen overbrengen van het Kerstevangelie. Daarnaast kwamen de ‘gewone’ agendapunten aan de orde, zoals het blijven evalueren van wat er wel en niet goed gaat bij de VG-diensten.

Namens het kernteam VG,

Annemarie Biebericher

Deïsme

De mens is voor een tijd een plaats van God.
Houdt geen gelijkteken nog iets bijeen,
dan wordt hij afgeschreven op een steen.
De overeenkomst lijkt te lopen tot
deze voleinding, dit abrupte slot.

Want God gaat verder, zwenkend van hem heen
in zijn miljoenen. God is nooit alleen.
Voor gene kwam een ander weer aan bod.

Wij zijn voor hem een vol benzinevat,
dat hij leeg achterlaat. Hij moet het kwijt,
al de afval, met zijn wezen in strijd.

Sinds hij zich van de schepping onderscheidt
gingen wij dood en liggen langs het pad,

wanneer niet Christus, koopman in oudroest
ons juist in zo’n conditie vinden moest;
alsof hij met de Vader had gesmoesd.

Uit: Gerrit Achterberg, Verzamelde gedichten.
Querido, Amsterdam 1991

Avondmaalsviering in de Diependaalse kerk en Vitamine G

In het afgelopen jaar heeft de kerkenraad (mei 2013) van de Diependaalse kerk met de gemeente (november 2013) nagedacht over de viering van het avondmaal. In het gesprek ging het o.a. over de vorm waarin het avondmaal gevierd wordt. In de kerkenraadsvergadering van 17 juni wordt dit gesprek voortgezet en is het plan om tot een besluit te komen. De onderstaande notitie is het uitgangspunt voor de bespreking in die vergadering. Daarmee bent u tegelijkertijd uitgenodigd om te reageren op dit voorstel: wat vindt u mooi, waarin kunt u zich goed vinden, of wat zijn de dingen waar u wellicht moeite mee heeft. U kunt met eventuele vragen of opmerkingen terecht bij predikant-in-opleiding Jan Scheele-Goedhart, janscheelegoedhart@gmail.com of 06-45744440.

Inhoud en betekenis van het avondmaal

Al vanaf het eerste begin is het vieren van het avondmaal in het delen van brood en wijn één van de kernmomenten in de samenkomsten van Jezus’ leerlingen. Elke dag kwamen ze trouw en eensgezind samen in de tempel, braken het brood bij elkaar thuis en gebruikten hun maaltijden in een geest van eenvoud en vol vreugde, zo staat het in Handelingen 2. Hoewel de vorm door de eeuwen heen verschillend is geweest, is het breken van het brood een belangrijk kenmerk van christelijke gemeenten gebleven¹.

Die gewoonte om brood en wijn te delen en zo avondmaal te vieren is volgens het Nieuwe Testament door Jezus zelf ingesteld (Mattheus 26 / Markus 14 / Lukas 22 / 1 Korinthe 11). Toen hij voor de laatste keer tijdens zijn aardse leven met zijn leerlingen het paasmaal vierde, nam, aldus deze teksten, Jezus een brood, brak het, gaf het aan zijn leerlingen en zei: ‘dit is mijn lichaam’. Vervolgens nam hij de beker wijn en noemde deze de beker van het verbond, in zijn bloed. Zo gaf hij aan dat God door zijn sterven zich opnieuw aan mensen wilde verbinden: zoals Mozes het volk Israël bij de berg Sinai met bloed besprenkelde als teken van zijn verbond met hen, zo bekrachtigt Jezus’ bloed opnieuw de relatie die God met mensen aan wil gaan (Exodus 24). En zoals Israël Pesach viert om terug te denken aan de nacht dat God hen bevrijdde uit Egypte, zo denkt de gemeente van Christus in deze maaltijd terug aan haar eigen bevrijding uit de slavernij van zonde en dood. De teksten over het avondmaal wijzen zo op verschillende betekenissen van het avondmaal: het herinnert aan de bevrijding uit de slavernij en het bekrachtigt Gods relatie met ons. Bij alles wijst het ons steeds terug naar waar brood en wijn symbool voor staan: Jezus’ eigen lichaam en bloed, dat hij gegeven heeft om voor ons die bevrijding en die nieuwe relatie te bewerkstelligen.

De gemeente viert het avondmaal om daarmee te gedenken dat zij bevrijd van de zonde, verbonden met God mag leven. En zoals het Joodse Pesach in de familiekring wordt gevierd, zo wordt het avondmaal gevierd in de kring van Gods nieuwe familie, de gemeente van Jezus Christus. Het avondmaal wordt dan ook niet individueel gevierd, maar met de gemeente, als broeders en zusters aan elkaar verbonden, ongeacht afkomst, leeftijd of status. Het als gemeente delen van brood en wijn symboliseert het samen eten als gezin, een gemeenschap die pas volkomen zal zijn bij de viering van het bruiloftsmaal in de eeuwigheid. Daarnaar verwijst Paulus als hij schrijft: ‘altijd wanneer u dit brood eet en uit de beker drinkt, verkondigt u de dood van de Heer, totdat hij komt’ (1 Kor. 11). Dat de viering van het avondmaal plaatsvindt in de gemeente, Gods nieuwe familie, betekent tegelijkertijd ook dat niet iedereen aan de viering deel kan nemen. Bij de gemeente van Christus gaan horen wordt in het Nieuwe Testament vergeleken met opnieuw geboren worden. Van dat opnieuw geboren worden is de doop een symbool: van het ten onder gaan in het water van ons natuurlijke leven en het weer opstaan met Christus, als een nieuwe mens (Titus 3; Kolossenzen 2; Romeinen 6). Al vanaf het begin is het daarom regel in de christelijke gemeente geweest dat alleen zij die gedoopt zijn, het avondmaal mee mogen vieren.

Hulplijnen voor de vorm van de viering

In het vorige gedeelte is beschreven wat de betekenis van het avondmaal is. Daarbij werd duidelijk dat er niet één vaste vorm voor de avondmaalsviering is voor te schrijven. Wel is uit wat gezegd is over de betekenis een aantal hulplijnen af te leiden voor de vorm en de sfeer van de viering; wat gecommuniceerd wordt met de symboliek van de viering moet in lijn zijn met de betekenis van het symbool.

• Uit de beschrijving van de instelling van het avondmaal blijkt dat het gaat om een – weliswaar bijzondere –  maaltijd. Een viering aan tafel laat meer zien van dit maaltijd-karakter dan een lopende viering. De praktische moeilijkheid is vaak dat het niet lukt om aan tafel met de hele gemeente samen te vieren; een viering aan tafel wordt daarom al snel een viering in meerdere gangen.
• Met het karakter van de maaltijd hangt ook samen dat het avondmaal niet individueel wordt gevierd, maar als gemeente. Vormen die het gezamenlijk eten benadrukken, kunnen meer laten zien van deze gemeenschappelijkheid. Ook een onderlinge begroeting aan het begin van de viering of een andere vorm om de verbondenheid met elkaar te benadrukken, kan helpen om het gemeenschappelijke karakter van de viering te benadrukken.
• Bij de verscheidenheid aan betekenissen van het avondmaal hoort dat er niet een eenduidige, bijpassende sfeer is. Bij het vieren van de bevrijding hoort een sfeer van blijde dankbaarheid; als het accent meer ligt op het gedenken van de dood van Jezus, dan is de dankbaarheid meer met inkeer of verootmoediging ingekleurd. Het is niet zo dat de ene gevoelslading bij het avondmaal beter is dan de andere en er kan dus ook gevarieerd worden tussen verschillende vieringen met een eigen kleur.

Kinderen en de viering van het avondmaal

Een specifieke vraag is wat de rol van kinderen in de avondmaalsviering kan zijn. Zijdelings is deze vraag al in het eerste gedeelte van deze notitie aan de orde geweest, toen benoemd is dat niet iedereen aan het avondmaal deelnemen kan. Het uitgangspunt was dat avondmaal gevierd wordt in de kring van Christus’ gemeente en dat de doop symbool is van het toetreden tot die kring.

Vanuit dat uitgangspunt is er geen principieel bezwaar tegen de toelating van gedoopte kinderen aan het avondmaal. In de kerkgeschiedenis is dat ook lange tijd het uitgangspunt geweest: zij die gedoopt waren, mochten ook deelnemen aan de viering van het avondmaal. Nog steeds zijn er in de wereldwijde kerk stromingen waar het om deze reden gebruikelijk is dat kinderen meedoen aan de viering. In veel protestantse kerken is het doen van openbare geloofsbelijdenis echter voorwaarde om toegelaten te worden tot het avondmaal. Het achterliggende motief is dat benadrukt wordt dat het avondmaal niet ‘onbewust’ ontvangen kan worden, zonder begrip van de betekenis van brood en wijn. In de loop der tijd is daarbij de gebruikelijke leeftijd voor het belijdenis-doen steeds verder omhoog geschoven: van tien tot twaalf jaar in de tijd van de Reformatie tot vaak boven de twintig jaar in protestantse kerken vandaag de dag.

Het is van belang om zowel recht te doen aan de principiële ruimte die er is voor kinderen aan het avondmaal en aan het belang van een bewust meevieren. Dat kan door ouders zowel de vrijheid als de verantwoordelijkheid te geven voor het maken van deze keuze voor hun eigen kinderen: de vrijheid om hen al dan niet te laten deelnemen en de verantwoordelijkheid om er voor zorg te dragen dat hun kinderen naar de maat van hun mogelijkheden bewust deelnemen aan de viering².  Opnieuw wordt daarbij wel benadrukt dat er een relatie is tussen doop en avondmaal; er is geen goede grond voor het laten meevieren van het avondmaal door kinderen – of volwassenen – die niet door de doop in Christus zijn ingelijfd.

Voorstel aan de kerkenraad:

Op grond van het voorgaande wordt aan de kerkenraad voorgesteld:

• Deze notitie vast te stellen als uitgangspunt voor de besluitvorming over het avondmaal.
• Ruimte te geven aan de predikant om binnen het kader van deze notitie de avondmaalsvieringen in de 10.00-uurdienst vorm te geven.
• Kernteam Vitamine G opdracht te geven om binnen het kader van deze notitie een praktische vorm uit te werken voor de avondmaalsviering in Vitamine G.
• Met gebruikmaking van de door het kernteam uitgewerkte praktische vorm te starten met een periodieke avondmaalsviering in Vitamine G.

Jan Scheele,  predikant-in-opleiding

1.   Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit het feit dat de PKN in een brochure over pioniersplekken veel aandacht besteedt aan de mogelijkheden om daar avondmaal te vieren; zie PKN, Op weg naar honderd pioniersplekken,

p. 25 – 26.

2.   Analoog aan hoe dat gebeurt bij de kinderdoop, waarbij beloofd wordt om kinderen naar vermogen te onderwijzen in de betekenis van datgene wat ze onbewust hebben ondergaan.

Missionaire werkgroep

Eind april was er weer een avondje van de missionaire werkgroep. Altijd goed voor een lach, veel praktische zaken, maar zeker ook een stuk inhoud. Momenteel lezen we het boek ‘Een cultuur van discipelschap’. Dit boek beschrijft hoe je als gemeente kunt bouwen aan een ‘missionaire beweging door discipelschap in de stijl van Jezus’. Een hele mond vol, maar in feite komt het erop neer dat de schrijvers vertellen hoe zij aankijken tegen discipelschap en hoe dit zou kunnen worden vormgegeven binnen een gemeente. Zij nemen als uitgangspunt hoe Jezus omging met Zijn discipelen. Hij heeft hen zodanig opgeleid en begeleid dat zij niet werden afgeschrikt door Zijn leer, die in die tijd nogal revolutionair was. Zij maakten in die zin een leerproces door. Jezus deed dat door Zijn leven met de discipelen te delen en een relatie met hen aan te gaan. De schrijvers beschrijven dit leerproces vanuit de Bijbel en proberen een vertaalslag te maken naar het heden. Hoe kunnen wij ook volgelingen van Jezus worden en hoe ondersteun je elkaar in het leerproces? Deze keer bespraken we het hoofdstuk over persoonlijke roeping. Hierbij werd gerefereerd aan Efeziërs 4:7, 11-13 waarin wordt gesproken over de vijfvoudige bediening: apostel, profeet, evangelist, herder en leraar.

Inmiddels is de missionaire werkgroep uitgebreid met een nieuwe deelnemer, namelijk Marian Versteeg. We zijn erg blij dat zij de werkgroep komt versterken. Verder bestaat de werkgroep uit Maurice de Jong, Kaj ten Voorde, Annete Hartog, Gerard Kansen en ondergetekende.

Namens de missionaire werkgroep,

Annemarie Biebericher

Soosnieuws

Lieve mensen allemaal, als u dit leest begint over een week of drie de zomervakantie. Ja, de tijd breekt weer aan dat iedereen er op uittrekt. Ook wij sluiten twee maanden de deuren. We zullen het missen de gezellige donderdag- middagen. Maar ik hoop dat u van het zomerweer en de vakantie mag genieten.

Gelukkig is het nog niet zover, we hebben nog een aantal weken voor de boeg. Met o.a. een woordspel of quiz en niet te vergeten de afsluiting van het soosseizoen met een heerlijke Chinese maaltijd en een verfrissend dessert. Is dat genieten of niet? Denkt u nu dat lust ik ook wel. Dan bent u ook van harte welkom op donderdagmiddag 3 juli om 14.30 uur in de achterzaal van de kerk.  Maar als u geen lid van de soos bent vragen we een vergoeding van  € 10,–. Wel graag even van te voren opgeven bij Els v. Loenen, tel  035- 6219373. Als u nog niet weet hoe het er bij ons aan toe gaat, lees dan het soosnieuws in Diependaalcontact van maart 2014.

In het afgelopen seizoen mochten we weer een nieuw sooslid begroeten: mevrouw E. van Tetering. Heel hartelijk welkom en we hopen dat u een gezellige tijd bij ons zult hebben. We zijn iedere donderdagmiddag van 14.30 uur tot 16.30 uur in de achterzaal van de kerk. Komt u gerust een keertje binnen lopen, want er kunnen altijd nieuwe leden bij. Door ziekten of ouderdom kunnen verschillende dames het niet meer aan. Hierdoor wordt de groep, spijtig genoeg, steeds kleiner. Jammer dat het zo is ! We hebben het altijd over eenzame mensen. Gelukkig brengen we hen regelmatig een bezoekje. Maar nu nodig ik u uit om ook eens een middagje mee te komen draaien. Eenmaal binnen, dan gaat u nooit meer weg. Je hebt een praatje met iemand. De geraniums bij u thuis zeggen toch ook niets! We doen zoveel leuke dingen. Even in het kort: we beginnen om 14.30 uur met een welkomstwoord, daarna zingen we en er wordt een verhaal voorgelezen. Vervolgens drinken we koffie of thee met iets lekkers erbij , doen spelletjes – o.a. hersentraining, letterspel, woordspel, geheugenspel, quiz, scrabble, triominos – of we maken kerstkaarten dan wel bloemstukjes voor de kerst/paasviering. Zoals hiervoor reeds vermeld, sluiten we af met een Chinese maaltijd op 3 juli. Daarna gaan we met vakantie. We beginnen weer op 28 augustus. De zieken wensen we veel sterkte en beterschap toe, in het bijzonder denken we aan

mevr. P. Gerbracht die  het afgelopen jaar veel ziek is geweest. We leven met elkaar mee, bidden voor elkaar en horen elkaars verhalen aan. Zo bent u weer een beetje op de hoogte van de dingen rond de soos.

Wat mij nog rest is u allen te bedanken voor uw inzet, t.w. de chauffeurs, commissieleden, pianiste en organist. Iedere week staan ze klaar voor de soos. Ik stop er mee want ik ben er doorheen. Ik geloof dat er geen enkele soos bestaat als die van ons, die zoveel doet, dus kom toch een keer bij ons kijken en sluit u aan bij onze groep.

Dames ik wil u vanuit mijn huis een hele fijne zomer, veel gezondheid en Gods liefde en zegen toewensen. De eerste soosmiddag na de vakantie is op 28 augustus om 14.30 uur in de achterzaal van de kerk.

Mede namens de commissieleden,

Els v. Loenen, voorzitter.(tel.nr.035-6219373)

DE-punten

Inmiddels moet ik gauw weer eens op pad om koffie te halen, want de stapel punten is inmiddels weer een berg geworden. Laatst was er een actie, waarbij DE waardebonnen van 500 punten beschikbaar stelde. Ik vond er in de doos in de hal zo’n acht! Dat is per bon zo goed als een pak koffie waard! Maar wat blijkt, je mag er maar één per klant inleveren. Met goede moed ben ik toen maar eens bij wat collega’s gaan rondvragen. Een aantal wonen immers vlakbij een DE-winkel. Het lijkt erop dat ik via hen nu toch alle bonnen kan inleveren voor elk een pak koffie. Zo komt splinter door de winter! Hartelijk dank voor het trouwe sparen. De punten blijven nog altijd heel welkom, dus traditiegetrouw mijn vraag: blijft u meesparen?

Annemarie Biebericher

Bloemendienst

Heel veel jaren heeft mevrouw De Kloet de bloemen, die

’s zondags op de liturgietafel staan, verzorgd. Nu is het moment gekomen om hiermee te stoppen. Wij willen haar ook vanaf deze plaats hartelijk bedanken, voor de manier waarop zij dit zo trouw heeft gedaan. Het is fijn, dat mevrouw Van Loenen bereid is haar taak over te nemen. De bloemen kunnen voortaan ’s zaterdags tussen 10.00 en 11.00 uur bezorgd worden bij mevrouw Van Loenen, Eikbosserweg 201. Haar telefoonnummer is 6219373.

Namens de bloemendienst,

Anneke Slikkerveer

Kerkbalans 2014

De kerkrentmeesters zijn zeer verheugd u te kunnen meedelen dat de actie kerkbalans 2014 positief is verlopen. De binnengekomen toezeggingen laten een stijging zien van maar liefst 10 procent. Hiermee zetten we een positieve trend voort. Hartelijk dank aan allen die een financiële bijdrage aan deze kerkbalans hebben gegeven. Ook bedanken wij de vrijwilligers, die meegeholpen hebben bij deze actie, voor hun inzet.
We zijn blij dat de extra inspanningen zijn gezegend met een mooi positief resultaat. Nieuwe en bemoedigende ontwikkelingen in de gemeente leiden ook tot hogere inkomsten, hetgeen ons helpt om het ingezette beleid uit te voeren. Wat deze kerkbalans extra mooi maakt, is een stijging van het aantal jongeren dat een bijdrage levert. Bovendien zien we veel nieuwe gevers uit de kring van Vitamine G-bezoekers komen.

Met deze hogere opbrengst werken we aan een solide financiële basis. Met uw steun kunnen we verder bouwen aan onze wijkgemeente

De kerkrentmeesters

Preekrooster  (1 juni – 14 september )

(onder voorbehoud)

o. = Ochtenddienst 10.00 uur       Vitamine G  12.00 uur

a. = Avonddienst 19.00 uur

01 jun.   o. Ds. G.A. Kansen

08 jun.   o. Ds. G.A. Kansen                        Ds. G.A. Kansen

–

15 jun.   o. Ds. J.A. Berkheij, Woerden

22 jun.   o. Ds. G.A. Kansen                        Ds. G.A. Kansen

29 jun.    o. Ds. G.A. Kansen

06 jul.    o. Ds. M. v.d. Kooi, Driebergen Rijsenburg

13 jul.    o. Ds. H. Dekker, Marken                           Dhr. D. Muurling

20 jul.    a. Ds. L. Westland, Elburg

27 jul.     a. Ds. H. v. Vreeswijk, Kampen

03 aug.  o. Ds. L. Engelfriet, Bennekom

10 aug.  o. Ds. G.A. Kansen

17 aug.  o. Ds. A.F. Troost, Ermelo

24 aug.  o. Ds. G.A. Kansen                        Ds. G.A. Kansen

31 aug.  o. Ds. G.A. Kansen

07 sep.  o. Ds. G.A. Kansen

14 sep.  o. Ds. G.A. Kansen                        Ds. G.A. Kansen

Stichting Laleaua – bedankt!!

Hoe kan het gaan?  In het vorige Diependaalcontact deed ik verslag van mijn korte reisje naar Tarnaveni in Roemenië. En wat er toen gebeurde? Ik werd overladen met lieve, ontroerende en bemoedigende reacties, maar ook met mooie bruikbare spullen en giften! Wat vond ik dat geweldig! Heel hartelijk dank! Eind april heb ik de spullen naar de stichting Laleaua gebracht in Stadskanaal. Rond deze tijd gaat er namelijk een klein transport naar Tarnaveni. In dat transport zit een (tweedehands) keuken, die is gekocht van een bijdrage van de centrale diakonie van Hilversum! Deze keuken vervangt de bestaande keuken in de kleuterschool. En dat was hard nodig. Dus een wagen volgeladen met spullen uit Hilversum! Hartstikke mooi! Momenteel ben ik samen met nog iemand namens de stichting Laleaua druk bezig met het opstarten van een sponsorproject. Het idee is sponsors uit Nederland te koppelen aan de (ongeveer 30) kleuters. Het doel daarvan is tweeledig. De kinderen ondersteunen in hun ontwikkeling en ook op die manier laten ervaren dat ze waardevol zijn. Daarnaast een extra financiële steun voor de school. Ons plan is hiermee te starten in september.

Annemarie Biebericher

Agenda van bijzondere diensten en activiteiten 2014

juni

08 juni             Eerste Pinksterdag, 10.00 uur

10 juni             4G-avond, 20.00 uur *)

juli

05 juli              Jaarvergadering stichting, 19.30 uur

september

22 sept.            Startzondag

december

24 dec.                        Kerstnachtdienst

25 dec.            Kerst

31 dec.                        Oudejaarsdienst

*) voor personen die ook komen eten 18.45 uur

Kopij Diependaalcontact september 2014

Begin september zal Diependaalcontact weer verschijnen. In verband met de vermenigvuldiging en de bezorging is het van belang dat het blad tijdig gereed komt. Daarom zou ik graag uiterlijk op 23 augustus over de benodigde kopij beschikken. Indien u een stukje in Diependaalcontact van september wilt plaatsen, verzoek ik u met voornoemde datum rekening te houden.

U kunt uw kopij naar mij mailen (diependaal-c@hotmail.com) of toezenden (Stieltjeslaan 9, 1222 RC Hilversum).

Theo Biebericher

Gebed bij Pinksteren

Kom Heilige Geest, vernieuw ons leven 
kom Heilige Geest, vernieuw ons land,

de steden en dorpen waar we wonen. 
wij bidden om een nieuwe doorwerking van uw Heilige Geest 
opdat we op heldere wijze uw stem uit de schriften zullen verstaan, 
opdat we op intense wijze uw sacramenten zullen vieren, 
het geheim van uw Koninkrijk zullen doorgronden, 
Uw verbondenheid met Uw volk Israël nimmer zullen loslaten, 
Uw boodschap voor de wereld zullen uitdragen, 
elkaar van harte zullen liefhebben 
en de eenheid met al uw kinderen zullen zoeken en bewaren.
Open onze harten vooral voor de liefde van de Vader,
teken onze levens voortdurend met het kruis van Christus,
kom Heilige Geest, vernieuw uw kerk, 
beziel ons vurig met de kracht van uw Heilige Geest.