Meer dan Happy Clappy

Voor de toekomst van de protestantse kerk is de Evangelische beweging van groot belang, vindt ds. Gerard Kansen van de Diependaalse kerk. Hij voert een pleidooi open te staan voor deze beweging die wereldwijd zijn werfkracht bewijst.

Nagenoeg elke gemeente kent leden met een evangelische inslag. Mijn indruk is dat zij niet of nauwelijks serieus worden genomen. Hooguit aan de rand van de gemeente krijgen zij ruimte voor een sing-in, praise-avond, gebedsgroep of Alpha-cursus.

Tussen deze (evangelische) activiteiten en het functioneren van de gemeente bestaat nauwelijks samenhang. Daardoor verdwijnen, na verloop van tijd, mensen die deze zaken een warm hart toe dragen. Ik betreur dat, want het betreft vaak bevlogen en bewogen mensen.

In dit artikel staat de vraag centraal: hoe kunnen wij binnen de protestantse gemeente evangelische spiritualiteit ruimte geven? Dat lijkt mij een relevante vraag aangezien de Protestantse gemeente te Hilversum hecht aan een ‘veelkleurig palet van geloven’.

Inhoud

Om die vraag te kunnen beantwoorden, is het belangrijk te weten wat ‘evangelisch’ is. Het is de vraag of er zoiets is als dé evangelische beweging. Ik  noem een aantal gemeenschappelijke kenmerken:

1. De aanvaarding van de Bijbel als Woord van God. Dat Woord heeft gezag over leven en geloven.

2. De uniciteit van Jezus Christus. Jezus Christus is de Weg waarlangs mensen tot de Vader kunnen komen.

3. Grote nadruk ligt op het aanvaarden van Jezus Christus als Heer en het hebben van een persoonlijke relatie met God.

4. Er is aandacht voor de persoon en het werk van de Heilige Geest.

5. Het missionaire aspect van geloven behoort tot de kern van gemeente – en christen zijn.

Vorm

De samenkomst met een evangelisch karakter is anders ingericht dan een traditionele protestantse eredienst. In plaats van het orgel staat een band of muziekteam op het podium. In de dienst worden eigentijdse, direct op God gerichte  liederen, veelal aaneengesloten, gezongen. Die aanbidding of lofprijzing vormt de voorbereiding op de preek, die vaak persoonlijk en praktisch van aard is.

Mensen krijgen de ruimte om hun getuigenissen te delen. Na afloop van de dienst is er de mogelijkheid van persoonlijke voorbede.

De kleine groep thuis is, naast de gezamenlijke kerkdienst, van groot belang. Mensen bidden, lezen en bespreken Bijbelteksten. Het is een ‘oefenplaats’ om samen over het geloof te praten.

Wat kunnen we daar in Hilversum mee?

Ik kan uiteraard alleen voor mezelf spreken als predikant van de Diependaalse kerk. Een kerk die in de belijdende (confessionele) traditie staat en de gevolgen van de ontkerkelijking aan den lijve ervaart. Maar ook een gemeente die zoekt naar nieuwe wegen in de tijd, die Gods Geest schrijft.

De gemeente zocht daarom een missionaire predikant om richting en leiding te geven aan dit proces. In mijn visie voor de vernieuwing van de gemeente ervaar ik verwantschap met de evangelische beweging, zoals ik die hierboven heb beschreven. Ik geloof niet in simpele oplossingen om de leegloop van de kerk te keren, ik geloof wel in de kracht van Gods Geest die mensen en kerken kan vernieuwen. Dat heb ik in mijn eigen leven ervaren en dat gun ik ook anderen.

Het geloof is van ‘hoofd’, meer een zaak van het ‘hart’ geworden. Daarnaast heb ik meer oog gekregen voor de rol van aanbidding en lofprijzing in de Bijbel als een uiting van eer en ontzag voor God. Muziek, liederen, verootmoediging, gebed en stilte helpen ons tot God te naderen. Het verhoogt de concentratie, waardoor ruimte voor de Heilige Geest kan ontstaan. Die Geest leert om in het gebed ontvankelijk te zijn voor wat God wil zeggen. Het is praten tegen God én luisteren naar wat God wil zeggen. Ik heb ervaren dat de gaven van de Heilige Geest niet beperkt zijn gebleven tot de begintijd van de kerk.

Deze ervaringen breng ik mee als missionair predikant van de Diependaalse Kerk. Na twee jaar van bezinning zien we heel voorzichtig de kiemen van nieuwe hoop en betrokkenheid bijvoorbeeld in de start van Gemeente Groei Groepen (zie onder ‘nieuwe wegen in het geloof’) en de mogelijkheid van een tweede, missionaire, dienst.

Kansen en valkuilen

Om misverstanden te voorkomen nog een aantal opmerkingen. Evangelische vernieuwing binnen een protestantse gemeente (vervallen traditionele kerk)is iets anders dan het nadoen van een (vol) evangeliegemeente of pinkstergemeente. Er ligt een bijzondere kans in de combinatie van de theologische diepgang van de protestantse traditie met het levende en missionaire van de evangelische traditie. Zij kunnen elkaar versterken en verdiepen.

Binnen de evangelische wereld verandert het anti-academische geluid in een nieuwe openheid voor theologische studie. De angst voor fundamentalisme die ik bij veel collega’s proef is voor een flink deel achterhaald. In de Angelsaksische academische theologie leveren evangelicals inmiddels een significante bijdrage. Evangelischen willen en laten graag een heldere, eenvoudige, aansprekende boodschap horen. Dat is een kracht , maar het zou een valkuil kunnen zijn om te vervallen in simpelheid en oppervlakkigheid. Het is een kracht dat zij missionaire bewogenheid en gedrevenheid hebben, een verlangen dat mensen tot geloof komen. De valkuil is dat die gedrevenheid omslaat in drammerigheid of intolerantie.

Toekomst

Het is niet mijn bedoeling het klassieke model van de kerk-zijn overboord te gooien, maar wel mijn verlangen om daarnáást een nieuw model van kerk-zijn een kans te geven. Een kans, opdat mensen die wij nu niet (meer) bereiken vanwege onze taal (muziek is ook een taal) en onze formele gebruiken de weg naar God kunnen vinden. Ik kom veel zoekende mensen tegen: ze willen overwegen Jezus te volgen, maar willen de kerk in haar huidige vorm er niet bij. Daarnaast zijn er veel plaatsgenoten die buiten Hilversum kerken. Dat is hun goed recht, maar zou het niet mooi zijn als wij in onze directe omgeving een plaats van heil worden voor zoekende mensen?

(oktober 2010)